Koronavirüsünün en erken belirtisi tespit edildi
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. İsmail Koçak Avrupa'dan gelen son çalışmalara göre aniden ortaya çıkan koku alma kaybının koronavirüsün belirtisi olabileceğini açıkladı..
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. İsmail Koçak, Avrupa'dan gelen son çalışmalara göre aniden ortaya çıkan koku alma kaybının koronavirüse işaret edebileceğini söyledi. Koçak, "Bu kişiler hele ki ateş gibi belirtiler de eklenirse mutlaka doktora başvurmalı" dedi.
Prof. Dr. Koçak, "Ancak koku alma kaybı mevsimsel alerji, ileri yaş veya ilaç kullanımı gibi etkenlerle de ortaya çıkabilir. Sağlık çalışanları, kuryeler, kasiyerler gibi temas açısından risk grubundaki kişilerde başka hiçbir neden yokken ani koku alma kaybı başlarsa mutlaka değerlendirilmeli. Koronavirüs salgınının başladığı Çin'in Wuhan eyaletinden Ocak ayında yayınlanan ilk araştırmalarda tat veya koku bozukluğundan bahsedilmediğine ancak Şubat ayından sonra özellikle Avrupa'dan yapılan yayınlarda bu belirtinin büyük oranda dikkat çekmeye başlandığına işaret eden Prof. Dr. İsmail Koçak, 'Bu durum mevsimsel değişimden de kaynaklanıyor olabilir. Biliyoruz ki bahar mevsiminin gelmesiyle beraber alerjik rinit gibi hastalıklarda da ani koku kayıpları görülebiliyor. Ancak pozitif hastalarla temas olasılığı yüksek kişilerde önemli bir erken belirti olarak değerlendirilebilir. Bu kişiler hele ki ateş gibi belirtiler de eklenirse mutlaka doktora başvurmalı" dedi.
HİÇBİR RİSK FAKTÖRÜ YOKKEN ORTAYA ÇIKARSA
DİKKAT
Koku bozukluğunun ilk olarak İran'dan bildirilen bir olgu ile
gündeme geldiğini anlatan Prof. Dr. Koçak, "Şubat'ın son
haftalarında ise Güney Kore, Kovid testi pozitif olan veya tedavi
altındaki hastaların yüzde 34'ünde koku veya tat alma bozukluğu
bulunduğunu bildirdi. Ardından İtalya, İngiltere, son olarak da
Almanya'dan benzer bulgular gelmeye başladı. Toplumda üst solunum
yolu enfeksiyonu, alerji, ileri yaş, depresyon, ilaç kullanımı,
burun tıkanıklığı gibi nedenlerden yüzde 3 ila 21 oranında bu
bozukluk görülebiliyor. Koronavirüs'e bağlı koku ve tat bozukluğu
ile ilgili çalışmalar halen devam ediyor. Tat ve koku kaybı aslında
genel olarak çok sık rastladığımız bir şeydir. Bir üst solunum yolu
enfeksiyonuyla karşılaştığımız zaman muhakkak tat ve koku kaybı
olur. Neredeyse yüzde 40'a yakın bu görülür. Ama aniden, herhangi
bir enfeksiyon, alerji, ilaç kullanımı, ileri yaş gibi riskler
yokken bir anda, tahmin etmediğiniz bir şekilde ortaya çıktığında
bunu önemsemek gerekir. Paniklemeden hekimle iletişime geçilmeli,
izolasyon önlemleri alınmalıdır" şeklinde konuştu.
"KOKU SİNİRİNE DEĞİL ÇEVRESİNE BULAŞIYOR"
Koronavirüs hastalığının tat veya koku kaybına yol açma
mekanizmalarını da anlatan Prof. Dr. Koçak, şu bilgileri verdi
"Burun içerisinde koku respetörü denilen ve 1-2 santimetrekare
büyüklüğünde bir nöroepitel var. Koku alma duyumuzu bu bölge
sağlıyor. Ancak virüsün bu koku sinirine bağlanması mümkün değil
çünkü bu epitelde ACE2 reseptörü bulunmuyor. Ama çevresindeki
solunum yolu epitelinde etkilenme oluyor. Dolayısıyla nazofarenks
kültürleri (burun-boğaz sürüntüsü) alındığı zaman bu bölgeden gelen
verilerle tanı konuyor. Sonuçta bu virüs bir solunum yolu virüsü ve
tabii ki koku almayı da etkiler. Ama tabii ilk zamanlar koku
bozukluğu ön planda değilken niye Mart ayından sonra öne çıktı İşte
bu noktada alerjileri düşünmek lazım. Çünkü Mart ayında alerji
sezonu başlıyor. Hem bahar alerjisi, hem mevsimsel alerji hem de
evlerde akar alerjisi koku alma kalitesini belirgin derecede
bozuyor."
"POZİTİF VAKALARDA ÜÇ KAT FAZLA"
En son çıkan çalışmalarda Kovid testi pozitif olanlarla negatif
olanların kıyaslandığında koku kaybının pozitif kişilerde üç
misline çıktığına değinen Prof. Dr. Koçak, sözlerini şöyle
noktaladı: "Evet bu anlamlı bir sonuçtur. O yüzden de ani koku
kaybı varsa önemsenebilir. Ama benim fikrim, sadece bu belirtinin
Kovid-19 açısından major kriter olamayacağı yönünde. Koku kaybı
var, kendimi iyi hissediyorum, herhangi bir riskli temasım da yok;
yüzde 60 ihtimalle bir problem yok demektir. Diyelim şüpheli bir
durum var, solunum problemi, ateş halsizlik ve diğer major
belirtiler yoksa, bu durumda yapılacak şey çok basit. Evden
çıkmayacaksınız, iki hafta karantina süresi geçeceksiniz. Eğer bir
enfeksiyon geçiyorsanız, hafif de geçiyorsa sorun değil.
Unutulmamalıdır ki koku kaybı ilaç kullananlarda, ileri yaşlardaki
olan kişilerde, depresyon ve mutsuzlukta dahi görülebilir. Bir koku
başta alınabiliyor ama sonradan kayboluyorsa sorun yok. Ayrıca bir
madde uzun süre koklandığında da koku yavaş yavaş kaybolur. Bu
normaldir çünkü burun kokuya adapte olur. Evde limon, kahve,
sarımsak, soğan ya da herhangi alışık olduğunuz bir parfümün
kokusuyla test edebilirsiniz. Ancak çamaşır suyu gibi temizlik
maddeleri ile bu deneme yapılmamalı çünkü solunum yollarına zarar
verir bu kimyasallar. Şunu da unutmamalı, takıntı ve endişe halinde
sürekli koku alıp almadığınız test etmek, kişiyi obsesif hale
getirir. Buna da dikkat edilmesini tavsiye ediyorum."