Yargı reform paketinde neler var? KHK'lılarla ilgili madde de var
Ekim'de Meclis'e gelmesi beklenen yargı reformu paketinde neler olduğu merakla bekleniyor. Geçtiğimiz gün MHP'ye sunulan yargı reformu paketinin taslağı, bugün de CHP'ye sunulacak. İlk paketin içindekiler de netleşmeye başladı.
Yargı reformu kapsamında ele alınan yargı paketinin maddeleri
ortaya çıkmaya başladı. KHK'lılara af gelecek mi? sorusu
gündemdeyken, yurt dışı yasağı olmayan KHKlılara pasaport verilmesi
maddeler arasında.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan
yargı paketinin, yasal düzenlemeleri son şeklini alıyor.
38 maddeden oluşan ilk yargı paketinde; ifade özgürlüğünün yanı
sıra İstinaf Mahkemeleri, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu,
Pasaport Kanunu'nun yanı sıra 15 ayrı kanunda değişiklik
öngörülüyor. Meclis'in 1 Ekim'de yeni yasama yılına başlaması ile
birlikte ilk gündem maddesi olacak olan yargı paketinde değişiklik
öngören düzenlemenin, 2 Ekim'de AK Parti tarafından yasa teklifi
olarak sunulması bekleniyor.
ELEŞTİREL AÇIKLAMALAR SUÇ SAYILMAYACAK
Edinilen bilgilere göre; 38 maddelik değişiklik paketinde şu
değişiklikler öngörülüyor; taslak metne göre, sınırlarını aşmayan
veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları, suç
oluşturmayacak. İfade özgürlüğü kapsamında özellikle gazeteciler ve
akademisyenler hakkında yapılan soruşturmalar bakımından, terör
propagandası suçunun düzenlendiği ikinci fıkraya, hukuka uygunluk
nedeni ekleniyor.
PASAPORTLAR VERİLECEK
Yeni paket ile Pasaport Kanunu’nda da değişikliğe gidiliyor. 15
Temmuz darbe girişimi sonrası, OHAL kapsamında hakkında işlem
yapılanlar ile eşlerinin pasaportları iptal edilmişti. Yapılacak
değişiklik ile hakkında soruşturma veya kovuşturma bulunmayanlar
ile infaz edilecek bir cezası olmayanlara pasaportlarının yeniden
verilebilmesine imkân sağlanacak. Mahkemelerce yurt dışına
çıkmaları yasaklananlar hariç, pasaportları iptal edilenler ile
haklarında pasaport verilmemesine yönelik idari işlem tesis
edilenlere, herhangi bir idari veya adli soruşturma-kovuşturma
bulunmaması ile kovuşturmaya yer olmadığı, beraat, ceza verilmesine
yer olmadığı, davanın reddi veya düşmesi yönünde verilen kararlar
doğrultusunda mahkûmiyet kararı bulunanlardan cezası tümüyle infaz
edilenlere veya ertelenenlere, başvurmaları halinde kolluk
birimlerince yapılacak araştırma sonucuna göre İçişleri
Bakanlığı'nca pasaport verilebilecek.
AVUKATLARA YEŞİL PASAPORT
Yeni düzenleme ile 15 yıl kıdemi olan avukatlara, yeşil pasaport
verilmesi amaçlanıyor. Avukatların kıdeminin belirlenmesinin usul
ve esasları, İçişleri, Dışişleri ve Adalet Bakanlıkları'nca
birlikte çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
ÇOCUK İZLEME MERKEZLERİ KURULACAK
Yapılacak düzenleme ile adliyelerde adli görüşme odalarının
kurulmasına, yasal dayanak oluşturulacak. Adliye dışında
(hastaneler bünyesinde) Sağlık Bakanlığı'nca, çocuk izlem
merkezleri kurulmasına yasal dayanak oluşturulacak. Cumhuriyet
savcısı veya hâkim tarafından ifade ve beyanının özel ortamda
alınması gerektiği ya da şüpheli veya sanık ile yüz yüze gelmesinde
sakınca bulunduğu değerlendirilen çocuk veya mağdurların ifade ve
beyanları özel ortamda uzmanlar aracılığıyla alınacak.
CİNSEL SUÇLARDA ÇOCUKLARI UZMANLAR DİNLEYECEK
Çocuklara cinsel istismar cezalarını düzenleyen Türk Ceza
Kanunu’nun 103'üncü maddesi ile mağdur olan çocukların beyanlarının
alınma ortamı da yeniden düzenleniyor. Buna göre; cinsel istismara
uğrayan mağdur olan çocukların soruşturma evresindeki beyanları,
bunlara yönelik hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının
nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınacak. Mağdur çocuğun
beyan ve görüntüleri kayda alınacak. Kovuşturma evresinde ise
ancak, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından mağdur çocuğun
beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk
bulunması halinde bu işlem, mahkeme veya görevlendireceği naip
hâkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine
getirilecek.
'ŞİDDET' MAĞDURLARININ TEDAVİLERİNİ DEVLET
KARŞILAYACAK
Yapılacak değişiklik ile hiçbir sosyal güvencesi olmayan şiddet
suçu mağdurlarının, suçtan kaynaklı tedavi giderlerinin tamamının
devlet tarafından karşılanması sağlanacak. Suç nedeniyle
yaralanan veya işlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulan, bu
nedenle tedaviye ihtiyaç duyan mağdurlardan genel sağlık
sigortalısı olmayan ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü
olduğu kişi kapsamına da girmeyen veya genel sağlık sigortası
kapsamında olup sağlık yardımlarından yararlanamayanlar, tedavi
süresince gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalı
sayılacak, tedavileri devlet tarafından karşılanacak.
İSTİNAF'IN BOZMA VE ONAMA YETKİSİ
GENİŞLETİLİYOR
Düzenleme ile davalarla ilgili iddianamenin iadesi müessesesi işler
hale getiriliyor. Böylelikle Cumhuriyet savcıları, suçun
sübutuna doğrudan etki edecek delilleri toplamadan dava açamayacak.
İstinaf ceza dairelerinin, düzelterek onama yetkisi genişletiliyor.
İstinaf ceza dairelerinin, bozma yetkisi genişletiliyor. İstinaf
mahkemelerince verilen kesin nitelikteki kararlara yapılan itirazın
etkili bir şekilde incelenebilmesi için istinaf ceza başkanlar
kuruluna yetki veriliyor. İfade özgürlüğüne ilişkin kararlara
temyiz yolu açıldığında daha önce bu kapsamda verilen kesin
nitelikteki kararlara da temyiz imkânı tanıyan geçiş hükmü
düzenleniyor. Kesin nitelikteki istinaf kararlarına karşı yapılan
itiraza etkili bir mekanizma getirilmekle birlikte, daha önce
itiraz edilmiş olup da reddedilen kararlar bakımından yeniden bu
yolun kullanılmasının engellenmesi amacıyla düzenleme yapılıyor.
İstinaf mahkemelerince verilen kesin nitelikteki kararlar ile
temyize tabi olan kararların birlikte verilmesi durumunda,
sirayetin etkisi bakımından temyiz incelemesinin neticesine kadar
kesin nitelikteki kararların infazının ertelenebilmesine ilişkin
imkân tanınıyor. Değişiklik paketinde, Seri Yargılama Sistemi ve
Arabuluculuk kapsamı da genişletiliyor.